Ảnh chụp cựu Thủ tướng singapore lý quang diệu hồi tháng 3.2013 - Ảnh: AFP
Văn phòng Thủ tướng (PMO) “với niềm đau buồn sâu sắc” loan đi chính thức lúc 4 giờ 11 sáng nay, 23.3, kết thúc một tháng hồi hộp, lo âu, hy vọng rồi thất vọng, sau khi PMO ngày 21.2 cho hay ông Lý đã nhập viện SGH từ hôm 5.2.2015 trong tình trạng bệnh phổi nghiêm trọng, phải nằm trong phòng cấp cứu và thở bằng máy.
Ngày 25.2, tin đồn ông Lý qua đời lan khắp cả nước khiến sáng 26.2 PMO có thông cáo cho biết ông vẫn còn đó, trong trạng thái thở bằng máy và dùng kháng sinh và thuốc an thần. Chiều 27.2, tin đồn ông qua đời lại xuất hiện và sáng 28.2 thì có thông cáo PMO nói rằng tình hình của ông “có cải thiện”, khiến nhiều người hy vọng.
“Về việc bố trí để công chúng viếng thăm và tang lễ sẽ được thông báo sau”, thông cáo về sự qua đời của ông Lý cho hay.
Người dân Singapore mà Thanh Niên tiếp xúc đều có ý mong ông Lý sống qua lễ Quốc khánh kỷ niệm 50 năm lập quốc vào ngày 9.8 tới. Ngày đó cách đây nửa thế kỷ, ống kính máy ảnh đã ghi được hình ảnh ông Lý Quang Diệu rớt nước mắt tuyên bố tách Singapore ra khỏi liên bang Malaysia, bắt đầu cuộc hành trình độc lập của một đảo quốc nhỏ bé.
Ông Lý đã làm thủ tướng Singapore từ năm 1959 đến năm 1990 và được đánh giá là người có công lớn nhất trong việc đưa hòn đảo diện tích tự nhiên chưa đầy 600 cây số vuông ở Đông Nam Á “từ Thế giới thứ ba lên Thế giới thứ nhất”.
Nhưng một số người trong bộ máy nhà thạo tin đã dự báo với Thanh Niên rằng tình trạng của ông Lý khó kéo dài được, chỉ có thể tính bằng ngày.
Quả vậy, đến chiều 17.3, PMO cho hay tình trạng của ông Lý “xấu đi”, và ngày 18.3 thì “tồi tệ thêm” so với hôm trước. Những cập nhật đó đẩy Singapore vào không khí ngột ngạt.
Một số phóng viên từ các quốc gia lân cận đã đổ về Singapore, túc trực tại bệnh viện SGH chờ đợi giây phút người được gọi là cha đẻ của Singapore, một bộ óc lỗi lạc của khu vực và thế giới, về cõi vĩnh hằng ở tuổi 91.
Căng thẳng hơn, đúng 18 giờ ngày 18.3 (giờ địa phương), Thủ tướng Lý Hiển Long, con trai cả của ông Lý, bất ngờ thay ảnh đại diện tươi cười trên Facebook cá nhân bằng bức ảnh trầm tư, ánh mắt như ngân ngấn lệ.
Hàng trăm người Singapore hiểu chuyện đã nhanh chóng vào Facebook ông Lý nói lời chia buồn và động viên. “Không ai tránh được chuyện sinh tử... Chuyến đi này là một phần của cuộc sống. Điều quan trọng hơn chính là người đó đã sống một cuộc đời đáng giá. Cả dân tộc sẽ ghi nhớ”, facebooker có tên Amy Lee viết.
Hơn 5 vạn facebookers đã đánh dấu “thích” và hơn 700 người đăng tải lại bức ảnh này.
Khoảng 10 giờ đêm 18.3, trên mạng xuất hiện một thông cáo giả mạo PMO loan tin ông Lý đã qua đời. Nhiều đài truyền hình lớn như CNN của Mỹ, CCTV của Trung Quốc đã lập tức phát đi thông tin này, nhưng sau đó đã rút lại và xin lỗi.
PMO đã báo cảnh sát. Và trong vòng 24 giờ, thủ phạm, một học sinh 16 tuổi, đã bị tóm. Cậu này cho biết đã chỉnh sửa bản thông cáo ngày 2.10.2010 của PMO về sự qua đời của phu nhân ông Lý, bà Kha Ngọc Chi.
Tính toán thời điểm
Một nguồn thạo tin chính phủ nói với Thanh Niên rằng thời điểm ông Lý “ra đi” được tính toán rất cẩn thận; trong khi một nguồn khác cho biết Thủ tướng Lý Hiển Long muốn kết thúc sớm sự chịu đựng của cha mình, trong khi cô con gái là bác sĩ muốn giữ cha lâu hơn.
Trong vài năm qua, ông Lý đã nhiều lần nhập viện trong tình trạng nghiêm trọng do viêm phổi, theo sau là tin đồn ông qua đời.
Thông tin về việc ông Lý nằm viện lần cuối chỉ được tiết lộ vào chiều tối ngày 21.2 (nhằm ngày mồng 3 Tết Ất Mùi, tức sau 2 ngày nghỉ Tết chính thức của Singapore kết thúc) bằng một thông cáo của PMO.
“Ông Lý Quang Diệu đã vào Bệnh viện Đa khoa Singapore hôm 5.2.2015 vì bệnh phổi nghiêm trọng... PMO sẽ cập nhật cho công chúng bất kì diễn biến quan trọng nào về sức khỏe của ông ấy”, bản thông cáo ngày 21.2 viết.
Liền sau đó, trên Facebook cá nhân, đương kim Thủ tướng Lý Hiển Long, con trai cả của ông Lý Quang Diệu, chia sẻ tiếp thông tin này một cách rất xúc động kèm bức ảnh vợ chồng ông và cậu con trai bị bạch tạng chụp cùng ông Lý cha vào dịp Tết năm 2013.
Tiết lộ lần đầu về tình trạng sức khỏe của cha mình trên Facebook của thủ tướng Lý Hiển Long - Ảnh chụp trang Facebook Lee Hsien Loong
“Tôi đã vào bệnh viện thăm bố sáng nay. Tôi đã không thể thăm ông vào ngày đầu tiên của Năm Mới, theo lời khuyên của các bác sĩ (của ông lẫn của tôi). Vậy nên hôm nay tôi đã chúc ông Năm Mới và sớm bình phục. Đây là lần đầu tiên trong một thời gian dài chúng tôi không thể dự bữa tiệc đoàn viên gia đình nhân dịp năm mới. Bức ảnh này được chụp vào dịp Tết 2013, năm con rắn”, ông Lý Hiển Long viết.
Trước đó, hôm 15.2, ông Lý Hiển Long cũng nhập viện SGH và trải qua cuộc phẫu thuật mổ khối u ung thư tuyến tiền liệt vào ngày 16.2. Ông nhanh chóng hồi phục và trở về nhà trước khi năm Ất Mùi kịp đến.
Chiều 20.3, sau khi PMO tiếp tục loan báo về diễn biến xấu trong tình trạng sức khỏe của cha, Thủ tướng Lý Hiển Long lại đưa lên Facebook một bức ảnh cha ông bế ông lúc chưa đầy 2 tuổi, với mẹ ông đứng bên cạnh. “Cảm ơn tất cả những lời chúc và cầu nguyện mà các bạn dành cho bố tôi. Tôi thật sự xúc động. Tôi đang xem lại những bức ảnh cũ trong bộ sưu tập ảnh của gia đình. Có quá nhiều kỷ niệm hạnh phúc qua thời gian”, ông Lý Hiển Long viết.
Hơn 130.000 người đã “thích” và gần 6.000 người đăng lại bức ảnh này.
Cầu nguyện
Hàng ngàn bức thiệp, lời chúc từ công chúng đã được gửi đến bệnh viện, Văn phòng Thủ tướng và nhà riêng của ông Lý, hay được viết trên các mảnh giấy nhỏ tại hàng chục sự kiện mừng năm mới và đánh dấu 50 lập quốc (1965) diễn ra khắp đảo quốc, cầu chúc ông qua khỏi cơn bạo bệnh.
Những bức thiệp cầu chúc ông Lý Quang Diệu sớm bình phục được xếp trưng bày trong phòng làm việc của ông với mong muốn ông sẽ trở lại nơi này sau khi bình phục - Ảnh do Thủ tướng Lý Hiển Long chụp
“Tôi chỉ muốn nói đến sự bình phục của ông Lý thôi. Tôi cầu mong điều đó. Ông ấy mà ra đi vào lúc này thì SG50 (đại lễ mừng Singapore 50 tuổi - PV) sẽ ảm đạm và chẳng còn ý nghĩa gì nữa”, một tài xế taxi với tấm bảng mang dòng chữ “không muốn nói chuyện chính trị với hành khách ” nói với phóng viên.
Từ hôm 20.3, bệnh viện SGH và một số nơi khác đã lập ra những khu vực riêng để người dân đến đặt hoa, quà và thiệp chúc phúc cho ông Lý.
Tối 20.3, công dân Malaysia mang quy chế thường trú nhân tại Singapore, kỹ sư tin học Chandrasekaran Sundaraju 48 tuổi, đã cùng vợ đến SGH cầu nguyện cho ông Lý.
“Tôi sống ở Singapore đã 20 năm và biết ông Lý đã 40 năm qua, tôi ngưỡng mộ ông ấy. Những gì ông đã làm cho Singapore sẽ còn mãi. Đặc biệt, những nguyên tắc, trật tự xã hội và tinh thần chuộng người tài mà ông ấy định hình sẽ giúp Singapore tiếp tục đi lên”, ông Chandrasekaran nói với Thanh Niên.
Cựu nhà báo Chin Kah Chong 83 tuổi với “60 năm quen biết ông Lý” thì nói khi được tin ông Lý qua đời: “Dù gây nhiều tranh cãi, dù có nhiều người yêu và cũng lắm kẻ ghét, ông Lý đã làm được rất nhiều việc để Singapore có được như hôm nay mà ai cũng phải công nhận”.
Thục Minh
