Chúng ta thường có xu hướng tách biệt hai khả năng này trong suy nghĩ, hoặc bạn là một người thông minh, hoặc là một người khéo léo; hoặc bạn là kỹ sư, hoặc là chuyên gia tư vấn; hoặc bạn là nhà phân tích, hoặc là nghệ sĩ… Nhưng một số người không muốn chọn một trong hai. Họ vận hành cả hai hệ thống cùng lúc, xử lý thế giới ở mức độ cao trong khi những người khác chỉ đang làm ở chế độ tiêu chuẩn.
Điều gì tạo nên những con người đặc biệt này? Đó không phải là siêu năng lực, mà là những xu hướng, thói quen, những cách ứng xử khác biệt của họ.
1. Bạn tin vào trực giác, ngay cả khi dữ liệu không đồng tình
Khi dữ liệu cho thấy một điều, nhưng linh cảm của bạn lại mách bảo điều khác, bạn sẽ chọn cách điều tra cảm giác của mình, thay vì chỉ tin vào những con số.
Đây không phải là việc từ chối sự thật vì cảm xúc. Đây là việc nhận ra rằng bộ não của bạn xử lý thông tin theo những cách mà bạn không phải lúc nào cũng ý thức được. "Linh cảm" đó thường là cách trí óc bạn kết nối những điểm mà bộ não có ý thức chưa kịp nhận ra. Các tài liệu về ra quyết định trực quan cho thấy những linh cảm này thường đến từ việc nhận dạng các mô hình một cách nhanh chóng, vô thức.
Điểm mấu chốt là những người này không lựa chọn giữa dữ liệu và trực giác. Họ sử dụng cả hai. Khi hai điều này mâu thuẫn, họ trở nên tò mò thay vì gạt bỏ.
2. Bạn nhìn thấy các xu hướng trước khi chúng trở nên rõ ràng
Bạn là người sẽ nói: "Có ai thấy rằng..." và 6 tháng sau, tất cả mọi người đều nhận ra điều đó. Bạn nhìn thấy những mối liên hệ chưa rõ ràng, không phải vì bạn có giác quan thứ 6 mà vì não bạn liên tục chạy các chương trình ngầm, tìm kiếm mối quan hệ giữa những thứ dường như không liên quan.
Khả năng nhận dạng mô hình này không chỉ giới hạn trong công việc. Những người này thường dự đoán được các vấn đề trong mối quan hệ trước khi chúng xảy ra, các vấn đề sức khỏe trước khi triệu chứng xuất hiện và các thay đổi thị trường trước khi các chỉ số chuyển động. Họ không phải là nhà tiên tri mà chỉ rất giỏi trong việc kết nối những điểm chưa rõ ràng.
3. Bạn cần thời gian ở một mình để hoạt động hiệu quả
Không phải vì bạn chống đối xã hội mà vì khoảnh khắc một mình là lúc bạn tư duy tốt nhất. Đó là nơi tiếng ồn dừng lại và quá trình xử lý thực sự bắt đầu. Những người thông minh thường cần ít tương tác xã hội hơn để cảm thấy hạnh phúc. Đối với những người có cả trí tuệ cảm xúc, thời gian ở một mình phục vụ một mục đích kép.
Đó không chỉ là thời gian để suy nghĩ; đó là thời gian để cảm nhận. Đó là nơi bạn sắp xếp không chỉ những gì đã xảy ra, mà còn ý nghĩa đằng sau nó; nơi bạn xử lý không chỉ dữ liệu, mà còn những động thái của con người ẩn sau.
Bill Gates dành “Tuần lễ suy ngẫm” 2 lần mỗi năm, biến mất để đọc và suy tư. Warren Buffett dành 80% thời gian trong ngày để đọc và suy nghĩ. Họ không trốn tránh mọi người, mà tạo ra không gian cho kiểu xử lý sâu sắc mà không thể thực hiện được khi luôn có người bên cạnh.
4. Bạn thay đổi hướng đi trước khi người khác nhìn thấy tảng băng chìm
Bạn rời khỏi bữa tiệc ngay trước khi nó trở nên kỳ quặc. Bạn rời bỏ ngành nghề ngay trước khi nó sụp đổ. Bạn kết thúc mối quan hệ ngay trước khi nó trở nên độc hại… Mọi người nghĩ bạn may mắn hoặc lo lắng thái quá. Thực ra, bạn chỉ đang xử lý những tín hiệu mà người khác chưa nhận ra.
Đây không phải là về sự bi quan hay lo lắng thái quá mà là việc tin tưởng vào những tín hiệu tinh tế mà bộ não và trực giác của bạn đang thu nhận. Trong khi người khác cần những dấu hiệu rõ ràng để thay đổi, bạn đã thích nghi với những gì sắp đến.
5. Bạn hiểu cảm xúc như một kỹ sư hiểu hệ thống
Bạn không chỉ đồng cảm mà còn hiểu thấu. Bạn nhìn thấy kiến trúc của cảm xúc, cách chúng được xây dựng, tại sao chúng sụp đổ, điều gì duy trì chúng. Đó là sự đồng cảm có độ chính xác cao, không chỉ là cảm nhận những gì người khác cảm nhận mà còn là hiểu cơ chế đằng sau những cảm xúc đó.
Điều này làm cho bạn trở nên vô giá trong các cuộc xung đột. Bạn có thể nhìn thấy logic cảm xúc của mỗi người, ngay cả khi họ không thể. Bạn không bị nhấn chìm trong cảm xúc của người khác. Bạn có thể hiểu nỗi đau của ai đó mà không mang nó về nhà. Bạn có thể đồng hành với những khó khăn của người khác mà không biến chúng thành của riêng mình. Đó là sự đồng cảm có giới hạn.
6. Bạn đặt những câu hỏi khiến mọi người phải suy nghĩ lại mọi thứ
Không phải những câu hỏi mang tính công kích để khoe mẽ mà là sự tò mò chân thành mở ra những cánh cửa mới. Bạn là người sẽ hỏi: “Nhưng nếu chúng ta đang giải quyết sai vấn đề thì sao?” và đột nhiên mọi người nhận ra họ đã loay hoay “sắp xếp ghế trên tàu Titanic”.
Những câu hỏi của bạn xuất phát từ sự tò mò chân thật. Trí thông minh của bạn nhìn thấy những lỗ hổng logic trong khi trực giác của bạn cảm nhận được điều gì đó chưa được nói ra. Kết hợp lại, chúng tạo ra những câu hỏi làm thay đổi toàn bộ cuộc trò chuyện.
7. Bạn hiểu rõ bản thân đến từng chi tiết
Bạn có thể quan sát bản thân mắc lỗi, hiểu chính xác lý do tại sao bạn lại mắc phải chúng. Nó giống như việc có một người bình luận về chính cuộc đời của bạn. Bạn nhìn thấy những thói quen, những yếu tố kích hoạt, những hành động vô thức của mình với sự rõ ràng đôi khi khiến bạn mệt mỏi.
Nghiên cứu về siêu nhận thức cho thấy sự tự nhận thức này có mối tương quan với trí thông minh cao hơn và khả năng điều chỉnh cảm xúc tốt hơn. Bạn biết khi nào mình đang phòng thủ, tại sao bạn bị thu hút bởi một số người nhất định, kinh nghiệm thời thơ ấu nào đang thúc đẩy sự lo lắng hiện tại của bạn.
Mức độ tự nhận thức này vừa là một siêu năng lực vừa là một gánh nặng. Bạn có thể điều chỉnh hướng đi nhanh hơn hầu hết mọi người, nhưng bạn cũng không thể tận hưởng sự vô tư trong cuộc sống vô thức. Mọi hành động đều trở thành một sự lựa chọn vì bạn nhận thức được bộ máy đằng sau nó.
8. Bạn không thể giả vờ (và có thể nhận ra khi người khác làm thế)
Đó không phải vì bạn ưu việt về mặt đạo đức mà vì việc giả vờ khiến bộ não bạn kiệt sức. Giả vờ là một người không phải là chính mình đòi hỏi quá nhiều năng lượng tinh thần và cảm xúc đến mức bạn không thể duy trì được. Bạn đã thử và cảm thấy không thoải mái về mặt thể chất.
Bạn cũng nhận ra sự thiếu chân thành ở người khác ngay lập tức. Lời họ nói một đằng nhưng năng lượng của họ lại nói một nẻo và bạn không thể không nhìn thấy sự khác biệt đó. Điều này khiến việc điều hướng các vấn đề nội bộ ở văn phòng trở nên mệt mỏi khi bạn nhìn thấy mọi mưu đồ ẩn giấu, mọi nụ cười giả tạo, mọi động thái thao túng.
