Rau cải trời, hay còn gọi với những cái tên dân dã như cải ma, cỏ coi, kinh đầu tuyến, vốn là loài cây mọc hoang ở những vùng đất trống, bờ ruộng, ven hàng rào hay những mảnh đất bỏ hoang. Ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ như đồng bằng sông Cửu Long và khu vực miền Trung như Thừa Thiên Huế, loại rau này xuất hiện phổ biến, gắn liền với đời sống người dân từ bao đời nay.
Loài cây này có lá hình bầu dục, mép lá có nhiều răng cưa nhỏ nên dễ bị nhầm lẫn với rau tàu bay hay một số loại rau dại khác. Hoa cải trời có màu vàng nhạt, mọc thành cụm, trong khi quả của nó có hình thoi hơi thuôn dài. Khi cây ra hoa và kết hạt, hạt giống sẽ theo gió phát tán khắp nơi. Gặp điều kiện đất ẩm và thời tiết thuận lợi, rau sẽ mọc lên xanh tốt mà không cần bàn tay chăm sóc hay phân bón gì.
Theo Đông y, cải trời có vị hơi đắng, mùi thơm nhẹ, tính bình và sở hữu nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Loại rau này được biết đến với khả năng hỗ trợ giải độc, tiêu viêm, cầm máu, làm mát cơ thể và an thần. Ngoài ra, rau còn có thể giúp giảm đau và hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến nhiệt độc trong cơ thể.
Không chỉ được dân gian sử dụng, nhiều nghiên cứu hiện đại cũng ghi nhận cải trời chứa các hoạt chất quý như cineol, citral, fenchone, flavonoid, glycosid... Đây đều là những hợp chất thiên nhiên có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa và tăng cường đề kháng cho cơ thể.
Cách chế biến cải trời rất đơn giản. Người ta thường hái ngọn non, phần mềm, giòn, ít xơ để làm rau ăn. Sau khi rửa sạch, rau có thể xào với tỏi, nấu canh với tôm hoặc cá lóc, hoặc đơn giản hơn là luộc chín, chấm mắm cá kho hay mắm nêm những hương vị dân dã nhưng rất bắt cơm.
Vị cải trời khi ăn có chút đắng nhẹ như rau tầm bóp, nhưng càng nhai càng ngọt hậu, khiến người ta dễ "ghiền" một cách lạ lùng. Ở một số vùng quê, rau cải trời còn được ăn sống, ăn kèm với cá kho, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên.
Ngày xưa, rau cải trời mọc đầy ruộng, chẳng ai để ý. Giờ đây, giữa xu hướng quay về với thực phẩm sạch và rau rừng tự nhiên, cải trời trở thành một đặc sản được săn lùng. Giá của rau cải trời hiện nay không hề rẻ, dao động trên dưới 100.000 đồng/kg nhưng vẫn được nhiều người tìm mua, đặc biệt là dân thành thị hoặc những ai muốn tìm lại hương vị tuổi thơ.
Chỉ là một loài rau dại mọc ven rào, nhưng rau cải trời lại mang trong mình cả câu chuyện của vùng quê, của sự thanh sạch, giản dị mà chân thành. Ăn một đĩa rau cải trời không chỉ là để bổ dưỡng, mà còn là để cảm nhận một phần ký ức bình dị đang trở về trên đầu lưỡi.
Dưới đây là cách xào rau cải trời với thịt bò, các bạn hãy cùng tham khảo nhé:
Nguyên liệu:
- Thịt bò: 200g.
- Rau cải trời: 300g.
- Tỏi: 2 tép.
- Gừng: 1 nhánh nhỏ.
- Hạt nêm: 1 thìa cà phê.
- Tiêu xay: 1 thìa cà phê.
- Muối vừa ăn.
- Dầu ăn: 1 thìa.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Rau cải trời nhặt bỏ phần gốc già, chỉ lấy phần đọt và lá non. Dùng tay ngắt khúc khoảng 3cm, rửa sạch rồi để ráo.
Tỏi và gừng bóc vỏ, băm nhỏ. Thịt bò rửa sạch, để ráo nước rồi thái lát mỏng vừa ăn.
Bước 2: Ướp thịt bò
Cho thịt bò vào tô, nêm với tiêu và hạt nêm, ít tỏi băm. Trộn đều và để khoảng 15 phút cho thịt ngấm đều gia vị.
Bước 3: Xào thịt bò với rau cải trời
Đun nóng dầu ăn trong chảo, cho tỏi và gừng băm vào phi thơm. Trút thịt bò vào đảo nhanh tay trên lửa lớn đến khi thịt săn lại.
Khi thịt vừa chín tới, cho rau cải trời vào xào cùng. Đảo đều tay cho đến khi rau vừa chín, nêm nếm lại cho vừa miệng. Rau chín tới tắt bếp để giữ được màu xanh và độ giòn nhẹ. Lưu ý không xào quá lâu để rau không bị nhũn.
Bước 4: Hoàn thành món ăn
Tắt bếp, dọn món ra đĩa. Dùng nóng với cơm trắng là ngon nhất.
Mẹo nhỏ:
Không nên xào rau cải trời quá kỹ, sẽ mất độ giòn và vị thanh đặc trưng.
Có thể thêm một chút nước mắm nếu muốn dậy mùi thơm hơn.
Chúc các bạn thành công!
