Hàng năm cứ đến ngày 3-3 Âm lịch là nhiều gia đình lại tự tay làm bánh trôi bánh chay để cúng Tết Hàn thực. Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là tết ăn đồ lạnh. Tết Hàn thực có nguồn gốc từ thời Xuân Thu của Trung Quốc nhưng khác với Tết Hàn thực ở Trung Quốc, vào ngày này người Việt không thờ cúng ông Giới Tử Thôi hay kiêng lửa, mà người Việt vẫn nấu nướng bình thường.
Không chỉ thế, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội - "hàn thực" để thể hiện tấm lòng thành kính nhất, nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất. Vì vậy, ở Việt Nam, Tết Hàn thực còn gọi là Tết bánh trôi, bánh chay.
Năm nay Tết Hàn thực vào thứ 5 ngày 11/4 Âm lịch. Để chuẩn bị mâm cỗ Tết Hàn thực không hề khó. Nếu chưa có ý tưởng gì, các bạn có thể tham khảo mâm cỗ của chị Thu Hương dưới đây nhé, đảm bảo ai cũng có thể thực hiện được.
Chị Thu Hương.
Mâm cỗ Tết Hàn thực của chị Thu Hương bao gồm:
- Trầu cau
- Hoa, quả.
- Chén nước
- Bánh xu xê (phu thê), thạch, cốm, oản...
- Tiền vàng.
- Bánh trôi, bánh chay
Dưới đây là cách làm bánh trôi, bánh chay truyền thống của chị Thu Hương, các bạn tham khảo nhé:
CÁCH LÀM BÁNH TRÔI
Làm bánh trôi từ bột nếp khô
Chuẩn bị:
- 100ml - 120ml nước ấm (tùy độ hút nước của mỗi hãng bột, nên dùng 100ml, nếu thấy bột còn khô chưa dẻo mịn thì dùng nốt 20ml còn lại) + 200gr bột nếp: bột màu trắng.
- Trộn đều nhồi đến khi bột dẻo mịn. Bọc màng thực phẩm và để bột nghỉ 30 phút. Vo viên, nặn hình viên bột. Chia mỗi viên 8-10g.
- Đường phên: 200gr
- Vừng: 50gr
Cách làm:
- Nặn bánh
Chia khối bột ra làm nhiều phần nhỏ bằng nhau (khoảng 10gram), rồi ấn dẹt từng khối bột, đặt nhân đường vào giữa rồi miết kín lại, vo tròn.
- Luộc bánh
Chuẩn bị một nồi nước to khoảng 1,5 lít nước và 1 một tô nước lạnh. Bắc bếp, đun sôi nước trong lửa lớn, đợi nước sôi mạnh thì hạ lửa vừa, thả bánh vào luộc. Bánh nổi lên mặt nước là đã chín. Để bánh nổi khoảng 1 - 2 phút trong nồi, việc này giúp vỏ bánh mềm dẻo và nhân có thời gian chảy một chút sẽ giúp bánh ngon hơn. Vớt bánh ra, thả vào tô nước lạnh cho bánh không bị dính vào nhau.
Vớt bánh ra đĩa rồi dùng đầu đũa nhúng sơ qua nước, chấm vào bát đựng vừng trắng đã rang chín rồi dính lên mặt bánh. Làm như thế này, vừng sẽ không bị lộn xộn như khi rắc lên trên. Bánh trôi sau khi luộc xong nên ăn ngay trong ngày, bánh sẽ mềm ngon, không bị khô.
CÁCH LÀM BÁNH CHAY
Phần bột bánh
- 120ml nước ấm + 200gr bột nếp: bột trắng.
- Trộn đều, nhồi đến khi bột dẻo mịn.
Phần nhân đậu xanh
- 200gr đậu xanh cà vỏ.
- 30gr dừa già bào nhỏ.
- 60gr đường.
- 0,2gr muối.
- 10ml dầu ăn - xíu vani.
Cách làm:
Nhân bánh
Đậu xanh ngâm nước 2 tiếng cho đậu nở, rửa sạch đậu nhiều lần nước sau đó cho vào nồi nấu như nấu cơm, đậu chín thì cà nhuyễn, tiếp tục cho đường + dầu ăn + muối + dừa vào vào đánh đều, cho đậu vào chảo không dính sên lửa liu riu đến khi ấn đầu ngón tay vào thấy đậu không bị dính tay là được, cho vani vào trộn, vo viên đậu thành viên vừa ăn 10gr.
Nặn bánh chay
Chia bột thành phần nhỏ 25gr, bôi dầu ăn vào tay để chống dính, ấn dẹt bột trong lòng bàn tay sau đó cho viên nhân vào giữa và túm lại cho kín viên nhân, vê tròn viên chè cho đẹp.
Luộc bánh:
Đặt nồi nước lên bếp, nước sôi thả viên chè vào luộc, khi viên bánh chay nổi lên khoảng 2 phút sau là bánh chín rồi nhé. Vớt/lấy bánh ra thả vào bát nước nguội rồi vớt ra. Cho bánh chay vào bát cũng phải lấy đầu thìa con ấn vào bánh một cái, tạo thành vết lõm. Công đoạn cuối là chan thêm một chút chè đường quấy với bột đao hay bột sắn dây ướp hoa bưởi. Rắc thêm chút vừng rang hoặc hạt đỗ xanh đã được hấp chín.
Nấu nước đường bột sắn dây:
Chuẩn bị:
- 500ml nước
- 100gr đường trắng
- 30gr bột sắn dây hoa bưởi + 40ml nước.
Đun sôi nước đường, hòa lượng bột sắn dây hoặc bột đao với nước, quấy đều đến khi hỗn hợp sánh lại, tắt bếp. Nước chín chan vào bát bánh chay là xong.
Chúc các bạn thành công!
