Phở từ lâu đã trở thành biểu tượng ẩm thực đặc trưng của Việt Nam. Không chỉ được người dân trong nước yêu thích, phở còn chiếm trọn cảm tình của bạn bè quốc tế. Năm 2025, món phở bò Việt Nam vinh dự được trang ẩm thực uy tín Taste Atlas xếp vào top 100 món ăn ngon nhất thế giới, đứng thứ 93 với số điểm 4.44/5 - một minh chứng rõ ràng cho sức hút không thể chối từ của món ăn này.
Thông thường, thực khách thường biết đến phở với hai phiên bản quen thuộc là phở bò và phở gà. Ngoài ra, phở còn có những biến thể như phở cuốn, phở chiên phồng, phở xào, phở khô, phở trộn... Tuy nhiên, trải dài từ Bắc vào Nam, ẩm thực Việt Nam còn có nhiều phiên bản phở độc đáo mang đậm bản sắc vùng miền mà không phải ai cũng từng nghe đến. Festival Phở 2025 diễn ra mới đây đã mở ra cơ hội để những món phở lạ này được giới thiệu rộng rãi, từ đó giúp công chúng khám phá thêm nhiều sắc màu mới trong “bức tranh phở” đa dạng của đất nước.
1. Phở gan cháy - Đậm đà miền Kinh Bắc (Bắc Ninh)
Phở gan cháy là món ăn đặc sản nổi tiếng của người dân Bắc Ninh, thường được dùng như một món ăn sáng đầy năng lượng. Khác với phở truyền thống sử dụng nước ninh từ xương bò, phở gan cháy lại kết hợp nguyên liệu từ thịt lợn, cật lợn, tim lợn... và gan rán cháy cạnh. Gan được làm sạch, ướp gia vị rồi rán đến khi cháy xém, tạo ra lớp vỏ giòn rụm, hơi đắng nhẹ, bên trong vẫn mềm và béo.
Bát phở gan cháy đặc trưng với bánh phở mềm dai, ăn kèm thăn lợn, tim, cật, cùng nước dùng ninh từ xương heo, thơm ngọt tự nhiên. Rau ăn kèm thường là giá chần, hành hoa và tương ớt đặc trưng miền Bắc. Hương vị hài hòa, vừa truyền thống, vừa có nét phá cách khiến ai ăn một lần cũng khó quên.
Phở gan cháy là món ăn đặc sản nổi tiếng của người dân Bắc Ninh (Ảnh: Ngọc Hà).
2. Phở vịt tỳ bà
Món phở vịt tỳ bà là một sáng tạo độc đáo của thành viên thuộc Hiệp hội Đầu bếp Hoàng Gia Việt Nam. Món ăn này đã thu hút sự chú ý đặc biệt tại Festival Phở 2025 nhờ vào sự kết hợp tinh tế giữa kỹ thuật chế biến công phu và hương vị đậm đà.
Phở vịt tỳ bà sử dụng thịt vịt đã được rút xương rồi tẩm ướp với gia vị thảo mộc đặc trưng. Sau đó, thịt được căng và đặt trong khung sắt để tạo hình giống chiếc đàn tì bà. Cuối cùng, thịt vịt được nướng đến khi da giòn rụm, thịt mềm mại, thơm ngon. Nước dùng của phở được hầm từ xương, tạo nên vị ngọt thanh và đậm đà, ăn kèm với rau húng, tăng thêm hương vị tươi mát và cân bằng cho bát phở.
Có lẽ, phở vịt tỳ bà là một sự sáng tạo độc đáo được lấy cảm hứng từ phiên bản phở vịt Lạng Sơn của các đầu bếp.
Sự xuất hiện của phở vịt tỳ bà tại Festival Phở 2025 không chỉ giới thiệu một món ăn mới lạ mà còn thể hiện sự sáng tạo không ngừng trong ẩm thực Việt Nam, góp phần làm phong phú thêm bản đồ phở truyền thống.
3. Phở ngô - Sáng tạo thú vị của vùng cao nguyên đá (Hà Giang)
Một món phở không thể bỏ qua khi nhắc đến phở lạ là phở ngô, món ăn của người Mông tại vùng cao nguyên đá Hà Giang. Món phở này xuất hiện ở festival phở 20025 như là một điểm nhấn thú vị để minh chứng ẩm thực Việt Nam vô cùng phong phú và phở luôn có sự biến tấu độc đáo. Điều đặc biệt của món phở ngô nằm ở chính sợi phở, được làm hoàn toàn từ bột ngô bản địa thay vì bột gạo. Nhờ vậy, sợi phở có màu vàng nhẹ, dẻo dai và có mùi thơm rất riêng.
Sự độc đáo của món phở ngô là bánh phở được làm từ ngô (Ảnh: Internet)
Phở ngô được dùng với nước xương ninh lâu, thêm rau cải mèo, thịt bò hoặc thịt lợn băm nhỏ. Dù nguyên liệu giản dị, cách nấu đơn sơ, món ăn vẫn mang đến cảm giác ấm bụng và chân chất, đặc biệt trong những ngày se lạnh của vùng cao. Đây cũng là biểu tượng cho sự sáng tạo và tận dụng nguyên liệu bản địa một cách tài tình của người dân nơi đây.
4. Phở hoa Atiso - Sắc màu cao nguyên Đà Lạt
Trong khi các món phở khác nổi bật nhờ nguyên liệu thịt, phở hoa atisô lại khiến thực khách thích thú bởi sự kết hợp giữa ẩm thực truyền thống và đặc sản thực vật của Đà Lạt. Sợi phở trong món ăn này được nhuộm hồng nhẹ từ nước sắc hoa atisô đỏ, tạo ra màu sắc bắt mắt, lạ miệng.
Nước dùng vẫn giữ nền tảng từ xương bò, nhưng được thêm vào atisô và thảo mộc đặc trưng Đà Lạt, giúp hương vị thanh hơn, dịu nhẹ và rất phù hợp với người ăn chay hoặc ăn nhẹ. Topping thường là tái bò, nạm gầu hoặc các loại rau sạch cao nguyên, khiến món ăn không chỉ ngon mà còn mang tính thẩm mỹ cao. Đây là một biến tấu hiện đại nhưng vẫn giữ được hồn cốt của món phở truyền thống.
5. Phở sườn nhừ
Phở sườn nhừ sử dụng xương sườn bò được hầm kỹ trong nhiều giờ, giúp thịt mềm rục, dễ tách khỏi xương mà vẫn giữ được độ béo ngậy và ngọt thanh đặc trưng. Nước dùng được ninh từ xương bò, kết hợp với các gia vị truyền thống như gừng, hành nướng, quế, hồi, tạo nên vị ngọt thanh và hương thơm đặc trưng.
Món ăn thường được ăn kèm với bánh phở bản to, hành lá, rau thơm, có nơi còn ăn cùng với hành ngâm hoặc giấm tỏi để dậy vị hơn. Sự kết hợp giữa nước dùng đậm đà và miếng sườn bò mềm mại đã tạo nên một hương vị đặc biệt, khiến thực khách không thể quên.
Phở sườn nhừ tại Festival Phở 2025 được phục vụ với mức giá 40.000 đồng một bát, mang đến cho thực khách trải nghiệm ẩm thực phong phú và đậm đà bản sắc Việt.
6. Phở chua Tuyên Quang
Phở chua Tuyên Quang là món ăn độc đáo mang đậm hương vị vùng cao, khác biệt hoàn toàn với các loại phở truyền thống. Bánh phở được làm thủ công từ một loại gạo dẻo thơm, ăn cùng thịt lợn đen bản địa chiên giòn, miến dong rán, lạc rang, giá sống và các loại rau thơm. Điểm nhấn đặc biệt của món ăn này nằm ở phần nước trộn chua dịu được làm từ các loại quả như mít, dứa và chuối, tạo nên hương vị thanh mát, hài hòa, không gắt. Phở chua không chỉ là một món ăn ngon mà còn thể hiện sự sáng tạo và tinh tế trong ẩm thực của người Tuyên Quang.
Có thể thấy, từ Bắc đến Nam, món phở không chỉ đơn thuần là một bữa ăn mà nó là sự hội tụ của văn hóa, sáng tạo và bản sắc vùng miền. Dù là gan cháy đậm đà, vịt quay thơm nức, sợi phở ngô vàng óng hay màu hồng dịu nhẹ từ hoa atisô, tất cả đều góp phần kể nên câu chuyện về một Việt Nam phong phú trong ẩm thực.
Phở không chỉ là món ăn mà phở còn là niềm tự hào. Chính những biến tấu độc đáo từ khắp các miền đất nước đã và đang làm phong phú thêm bản đồ ẩm thực Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong những món phở lạ và độc đáo này bạn đã thưởng thức món nào chưa?
