Cơm âm phủ Huế được người dân mệnh danh là “món ăn ăn trăm năm lịch sử”, vừa chất chứa sự mộc mạc làng quê, vừa mang phong vị đặc trưng của ẩm thực cung đình xưa. Món ăn này tựa như một nét chấm phá đẹp trong trang sử Huế, là điểm sáng trong cuộc đời lam lũ của người nông dân xưa. Giờ đây, cơm âm phủ ở Huế đã trở nên nổi tiếng và là đặc sản thơm ngon trứ danh của mảnh đất cố đô.
Món cơm âm phủ đặc sản xứ Huế
Cơm âm phủ là một loại cơm trộn, trong đó cơm trắng được kết hợp với nhiều món ăn phụ khác nhau. Các món ăn phụ này thường được chế biến thành những miếng nhỏ hoặc băm nhuyễn, bao gồm thịt nạc dăm, chả lụa, trứng chiên, nem chua, dưa leo bóp chua, tôm chiên giòn và rau củ.
Cơm trắng trong cơm âm phủ là loại cơm hơi khô đã được xay nhuyễn, để nguội và để chính giữa với các món ăn phụ xung quanh. Bên cạnh đó, bạn có thể thêm vào một số gia vị như nước mắm, tỏi, chanh, đường để tạo ra hương vị mặn ngọt tùy thích.
Cơm âm phủ giống như cơm trộn
Nguồn gốc món cơm âm phủ gắn liền với nhiều câu chuyện thú vị. Một trong số đó bắt nguồn từ thời nhà Nguyễn. Tương truyền rằng, có một lần vua cải trang thành thường dân để vi hành và ghé vào nhà một bà lão để xin ăn.
Dù hoàn cảnh khó khăn, bà vẫn dọn cho vị khách một bữa cơm đạm bạc với cơm trắng và nhiều món ăn dân dã. Trong không gian thiếu ánh sáng, vua ăn thấy ngon miệng và sau đó đặt tên cho món ăn là "cơm âm phủ".
Sau chuyến vi hành, vua cho gọi các đầu bếp tài giỏi trong cả nước về kinh để nấu lại món ăn đó. Chỉ có đầu bếp Tống Phước Kỷ là làm thành công món ăn mà vua yêu cầu. Sau này, khi không còn phục vụ trong cung nữa, ông mở quán ăn và bán các món mà vua từng yêu thích, trong đó có món cơm âm phủ. Nhờ đó, món ăn này được nhiều người biết đến.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng cái tên "âm phủ" xuất phát từ một quán ăn ở Huế. Quán này chuyên phục vụ khách vào ban đêm, chủ yếu là người lao động nghèo.
Quán ăn tối tăm, chỉ có ánh đèn dầu, tạo cảm giác âm u. Khách ăn quen gọi quán là "âm phủ" và từ đó, cái tên "cơm âm phủ" ra đời. Về sau, món ăn ngày càng phổ biến và được biến tấu, thêm nhiều nguyên liệu và gia vị để trở nên hấp dẫn như hiện nay.
Món ăn đòi hỏi sự tinh tế trong chế biến
Để tạo nên sự đặc sắc, cái ngon không lẫn đi đâu được của cơm âm phủ Huế, món ăn đòi hỏi sự khéo léo, tinh tế của người chế biến. Đầu tiên là về phần thịt thì phải được ướp gia vị vừa đủ, sau đó sẽ được đem đi nướng trên than củi. Miếng thịt nướng phải đảm bảo phần bên ngoài hơi cháy xém, đượm mùi thơm nhưng bên trong thịt vẫn mềm, mọng nước.
Phần tôm tươi chấy tơi, trứng béo ngậy được tráng mỏng. Cơm phải trắng, mềm, dẻo thơm, khi đơm vào bát không được nén cơm. Điều đặc biệt nữa trong cách làm cơm âm phủ ở Huế là cái tài của người nấu sẽ được thể hiện qua việc nêm nếm vừa đủ, thịt thái miếng vừa ăn, không quá to hay quá nhỏ; kết hợp cùng các loại rau tươi ngon được bày trí đẹp mắt.
Cơm âm phủ ngày nay rất phổ biến
Để thưởng thức món cơm âm phủ Huế đúng điệu, các thực khách cần trộn đều cơm, thêm chút nước mắm chua ngọt, cay cay để tăng thêm vị đậm đà, thơm ngon cho món ăn. Hiện nay, ở nhiều nơi đã sáng tạo ra nhiều cách chế biến khác nhau, sử dụng thêm một số nguyên liệu khác để tạo nên sự đa dạng cho cơm âm phủ.
