Hà Nội không chỉ được biết đến với những công trình kiến trúc cổ kính, những con phố rêu phong hay những gánh hàng hoa rong ruổi. Thành phố này còn sở hữu một kho tàng ẩm thực phong phú, tinh tế, đan xen giữa sự cầu kỳ và nét giản dị. Bên cạnh những cái tên đã trở thành biểu tượng như phở, bún chả hay bún đậu mắm tôm, có một món ăn bình dị nhưng lại gắn liền với biết bao thế hệ người Hà Thành, đó chính là xôi xéo. Trong chuyến khám phá Hà Nội dịp lễ 80 năm Quốc khánh 2/9 sắp tới mà bỏ qua món ngon này là thiếu sót lớn đó!
Xôi xéo không phải là món ăn của những dịp lễ trọng hay tiệc tùng xa hoa, mà là hương vị của mỗi sớm mai, của những bữa trưa vội vã, hay những đêm khuya se lạnh. Món xôi này không chỉ là một thức quà, mà còn là một phần hồn của Hà Nội.
Để làm nên một gói xôi xéo chuẩn vị, người Hà Nội luôn đề cao sự tỉ mỉ trong từng công đoạn. Nguyên liệu chính của món xôi này là gạo nếp cái hoa vàng, loại nếp nổi tiếng với hạt tròn mẩy, hương thơm dịu và độ dẻo thơm đặc trưng. Gạo được vo sạch, ngâm đủ thời gian để khi đồ xôi, hạt nếp vừa chín tới, dẻo nhưng không nát. Sắc vàng đặc trưng của món xôi không đến từ phẩm màu, mà từ nước nghệ tươi, tạo nên một màu vàng óng ả, hấp dẫn.
Phần “xéo” – linh hồn của món ăn – chính là đậu xanh. Đậu xanh được chọn kỹ lưỡng, là loại đậu ruột vàng, hạt chắc mẩy. Sau khi ngâm, đậu được đồ chín, đánh tơi và nắm thành từng nắm tròn. Khi ăn, người bán dùng dao mỏng, lạng từng lát đậu vàng ươm, phủ đều lên trên lớp xôi. Kết hợp cùng xôi và đậu là hành phi thơm lừng và mỡ gà béo ngậy. Mùi thơm của hành phi chiên giòn, cùng vị béo của mỡ gà sẽ làm dậy lên hương vị bùi bùi, dẻo thơm của xôi và đậu xanh, tạo nên một sự hòa quyện khó cưỡng. Chính sự cầu kỳ trong cách chế biến, sự tinh tế trong việc kết hợp các nguyên liệu đã làm nên nét riêng của xôi xéo Hà Nội. Nó không chỉ là món ăn, mà còn là một tác phẩm ẩm thực của sự giản đơn.
Nói đến xôi xéo, người ta nghĩ ngay đến những gánh hàng rong, những quán nhỏ ven đường, nơi hương vị truyền thống được gìn giữ và lan tỏa. Dưới đây là những địa chỉ đã trở thành "thương hiệu" trong lòng người yêu ẩm thực thủ đô.
1. Xôi xéo thập cẩm 325 Trương Định
Xôi xéo 325 Trương Định là cái tên không thể bỏ qua đối với những tín đồ ẩm thực Hà Thành. Quán nổi tiếng với phiên bản xôi xéo thập cẩm, với rất nhiều loại topping phong phú như trứng kho, thịt kho, pate và hành phi giòn rụm. Một suất xôi ở đây có thể khiến thực khách no căng bụng, với sự kết hợp hài hòa giữa vị dẻo của xôi, vị bùi của đậu, vị đậm đà của thịt kho và trứng, cùng hương thơm của hành phi. Quán mở cửa cả buổi sáng và buổi tối, phục vụ đa dạng nhu cầu của thực khách.
2. Xôi xéo Cô Mây Hàng Bài
Tọa lạc tại ngã tư Hàng Bài – Lý Thường Kiệt, quán xôi cô Mây đã có tuổi đời hơn hai thập kỷ. Bí quyết của quán nằm ở sự đơn giản nhưng đầy tinh tế, giữ trọn hương vị truyền thống của xôi xéo. Món xôi ở đây là sự hòa quyện hoàn hảo của nếp, đậu xanh, hành phi và mỡ gà, mang đến một bữa sáng giản dị nhưng ngon khó tả. Dù luôn đông khách, cô chủ quán vẫn thoăn thoắt gói từng gói xôi một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp, tạo nên một nét văn hóa xếp hàng rất đặc trưng.
3. Xôi xéo Cô Tuyết (Ngõ Cự Lộc)
Nổi tiếng với thâm niên 30 năm, xôi xéo cô Tuyết đã trở thành một biểu tượng của ngõ Cự Lộc, quận Thanh Xuân. Điểm đặc biệt của quán là xôi được làm theo đúng hương vị truyền thống của làng xôi Tương Mai. Cái bùi của đậu, cái béo của mỡ hòa quyện với sự dẻo thơm của nếp, giòn của hành, khiến thực khách đã ăn một lần là nhớ mãi. Dù không gian quán khá khiêm tốn nhưng hương vị xôi cô Tuyết đã chinh phục được cả những người khó tính nhất.
4. Xôi Yến (Nguyễn Hữu Huân)
Khác với những quán xôi truyền thống, Xôi Yến mang đến một phong cách hiện đại hơn, với nhiều loại topping hấp dẫn. Dù không phải xôi xéo thuần túy, nhưng món xôi tại đây vẫn có hương vị riêng biệt, kết hợp cùng thịt kho, gà xào nấm hay trứng kho đậm đà. Xôi Yến được đánh giá là không gây cảm giác ngấy, giúp thực khách có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị mà không bị chán.
5. Xôi Cát Lâm (Đường Thành)
Quán xôi Cát Lâm trên phố Đường Thành nổi tiếng với chất lượng ổn định qua nhiều năm. Xôi ở đây được làm theo đúng chuẩn "Kẻ Chợ xưa", dẻo thơm từng hạt. Ngoài xôi xéo, quán còn có xôi ngô và xôi trắng. Một điểm cộng lớn là Cát Lâm rất hào phóng với hành phi, một món ăn kèm không thể thiếu của xôi xéo, khiến những tín đồ của hành phi không thể không hài lòng.
6. Xôi xéo Oanh Oanh (Đê La Thành)
Xôi Oanh Oanh là một trong những quán xôi được yêu thích nhất hiện nay. Xôi được nấu từ loại nếp ngon, mềm dẻo, kết hợp với đậu xanh thái lát mỏng chuẩn vị truyền thống. Quán còn có nhiều loại đồ ăn kèm phong phú như thịt kho, gà xào nấm, trứng kho, lạp xưởng và pate, mang đến nhiều sự lựa chọn cho thực khách.
7. Xôi Dr.Xôi (Nhiều cơ sở)
Với nhiều cơ sở trải khắp Hà Nội, Dr.Xôi là điểm đến quen thuộc của nhiều người. Quán phục vụ nhiều loại xôi khác nhau, từ xôi xéo truyền thống đến xôi thịt, xôi chả, sườn cay, pate, gà. Xôi ở đây mềm, dẻo, không bị nát, các loại nhân được tẩm ướp đậm đà, vừa vị, rất thích hợp cho một bữa ăn no bụng.
Những quán xôi trên không chỉ là nơi để thưởng thức một món ăn ngon, mà còn là nơi lưu giữ những nét văn hóa ẩm thực truyền thống của Hà Nội. Trong tiết trời se lạnh của mùa thu, cầm trên tay một gói xôi xéo nóng hổi, bọc trong lớp lá chuối xanh, bạn sẽ cảm nhận được trọn vẹn sự bình dị, tinh tế và ấm áp của mảnh đất kinh kỳ. Và có lẽ, đó cũng chính là một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất khi khám phá Hà Nội.
