Có những loại côn trùng trông vẻ ngoài gớm ghiếc, ai nhìn cũng e dè nhưng thực chất từ xưa đã được người dân ở các vùng miền sử dụng làm nguyên liệu cho nhiều món ăn lạ miệng và vô cùng độc đáo, trong số đó phải kể tới con đuông đất.
Con đuông đất sống ở dưới rễ cây hoặc bụi rậm, nơi ẩm ướt, có nhiều lá mục. Tuy nhiên, đuông ngon nhất lại sống dưới luống khoai, luống bắp, mía...
Đuông đất nhìn vẻ ngoài ghê sợ nhưng thực chất là món ăn vô cùng hấp dẫn
Theo quan sát, đuông đất có thân màu trắng đục, đầu màu vàng, dưới bụng có màu đen và nhiều chân. Đuông đất sống nhờ ăn chất mùn của lá mục, rễ các loại cây cỏ hoặc các loại củ, nhất là củ khoai, củ mì. Vì thế, đây là loài phá hoại mùa màng, đuông càng béo càng mập thì bà con càng buồn vì hoa màu bị phá hoại.
Người dân địa phương cho biết con đuông đất chỉ sống cách mặt đất tầm hơn 1 gang tay nên dễ cuốc lật gốc cây lên để bắt đuông. Sau khi bắt lên phải đem theo xô nước để bỏ đuông đất vào ngâm. Ngoài ra, sau khi làm sạch đuông cũng phải ngâm nước lạnh để giữ cho đuông tươi, giòn và không dai.
"Đi đào đuông tương đối đơn giản, chỉ cần một cái cuốc cán ngắn, một cái xô có chứa nước để đựng đuông và với hai người là đủ. Người đào, người “ngắt đít” đuông bỏ vào xô nước cho chúng… tự rửa cát. Nếu “trúng mánh” gặp miếng đất đuông nhiều, chừng 2 tiếng đồng hồ, hai người sẽ đào được 2-3kg đuông.
Đuông đất có vị béo bùi, giòn, là món khoái khẩu của đấng mày râu
Cách làm đuông đất cũng không khó, chỉ cần bỏ phần ruột chứa cát và rễ cây, sau đó rửa sạch, để ráo. Đuông đất làm ra được nhiều món ngon, tùy thuộc vào sở thích của người dùng, như: chiên giòn, đặc biệt nếu chiên với mỡ sẽ cho mùi vị hấp dẫn hơn chiên với dầu ăn; dồn đậu phộng vào thân đuông, rồi ướp với bột năn chiên giòn; rang mặn…", anh Thanh (ở xã Ngũ Lạc, huyện Duyên Hải, Trà Vinh) chia sẻ.
Anh Thanh nói thêm, trước đây săn đuông đất về chỉ để cho gà ăn nên những lúc rảnh bà con mới đi đào. Còn bây giờ, đi săn đuông đất nông dân chúng tôi được lợi kép, vừa góp phần bảo vệ mùa màng, lại có thu nhập cao. Loại côn trùng này tuy nhìn thấy ghê ghê nhưng sống ở bãi bồi, ăn củ mì nên rất sạch.
Trên thị trường, đuông đất có giá khoảng 200.000 đồng/kg nhưng số lượng không có nhiều
Ngày nay, diện tích đất giồng bị thu hẹp do quá trình “đô thị hóa” nên đuông đất không còn nhiều. Chúng được bán ở các chợ quê với giá 200.000 đồng/kg, nhưng hầu hết người dân ở quê đều giữ lại để làm món ăn là chính. "Đuông đất có vị bùi béo bên trong và vỏ ngoài giòn dai nên làm được nhiều món ngon. Trong đó, bánh xèo đuông đất là món khoái khẩu nhất của gia đình mình. Món bánh xèo đuông đất sẽ được ăn cùng với rau đinh lăng, mơ tím, lá ổi... và chấm nước mắm chua ngọt", chị Hải chia sẻ.
