Nằm gọn giữa thung lũng dưới chân núi Nhìu Cồ San hùng vĩ, chợ Mường Hum (Bát Xát, Lào Cai) không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa mà còn là một phần không thể thiếu của đời sống văn hóa vùng Tây Bắc. Chợ được họp ven con suối Mường Hum vào mỗi Chủ Nhật hàng tuần, thu hút đồng bào dân tộc từ khắp các bản làng xa gần như Dao Đỏ, Mông, Hà Nhì, Giáy... Tới đây, bạn sẽ cảm nhận được một không gian rực rỡ sắc màu, nơi những giá trị truyền thống giao thoa và sống động trong từng khoảnh khắc. Xuất phát từ thị xã Lào Cai, đi ôtô qua 20km đường nhựa tới huyện lỵ Bát Xát, rồi từ đây vượt thêm 24km đường đèo là đến chợ Mường Hum.
Từ sáng sớm tinh mơ, những con đường mòn dẫn về chợ đã rộn rã tiếng bước chân, tiếng lục lạc của những chú ngựa chở hàng và tiếng cười nói của bà con. Người Dao Đỏ, người Hà Nhì, người Mông hay người Giáy… mang theo những sản vật đặc trưng của núi rừng: măng rừng tươi, mật ong vàng óng, rau rừng xanh mướt, và cả những đồ thủ công tinh xảo như váy áo thổ cẩm, đồ bạc.
Dạo bước qua những gian hàng, bạn sẽ dễ dàng bị cuốn hút bởi không gian sặc sỡ sắc màu của trang phục dân tộc, hương thơm ngào ngạt của các món ăn địa phương và âm thanh nhộn nhịp, xôn xao. Chợ không có sự sắp xếp quy củ, nhưng lại là một "bản nhạc" hài hòa, mỗi người mỗi vẻ, tạo nên một bức tranh đầy sức sống.
Đến chợ Mường Hum, bạn không thể bỏ lỡ cơ hội thưởng thức các món ăn đặc trưng của vùng cao. Nổi bật nhất là món thắng cố – một món ăn truyền thống của người Mông được chế biến từ thịt ngựa, kèm theo các loại thảo mộc tạo hương vị đặc trưng. Hương thơm nồng của nồi thắng cố nghi ngút khói khiến bất cứ ai đi ngang qua cũng muốn dừng chân thử một lần.
Ngoài ra, chợ còn có các món nướng như thịt lợn cắp nách, gà nướng mật ong, cùng những loại bánh dân gian như bánh dày của người Dao hay xôi ngũ sắc của người Giáy. Đặc biệt, rượu ngô Mường Hum cũng là một sản vật nổi tiếng, được chế biến thủ công từ men lá, mang lại vị thơm nồng, ấm áp.
Một trong những điều làm nên sức hút riêng của chợ Mường Hum chính là những gian hàng thổ cẩm. Mỗi chiếc khăn, túi xách hay váy áo đều là kết tinh từ bàn tay khéo léo và sự tỉ mỉ của các chị, các mẹ người Dao, người Mông. Mỗi đường kim, mũi chỉ đều kể một câu chuyện, chứa đựng tâm tư và cả niềm tự hào dân tộc.
Dạo qua khu thổ cẩm, bạn sẽ thấy những người phụ nữ vừa bày bán sản phẩm, vừa mỉm cười hiền lành chào khách. Họ sẵn sàng giải thích ý nghĩa của từng hoa văn, màu sắc trên sản phẩm, như muốn truyền tải nét văn hóa đặc sắc của mình đến mọi người.
Với đồng bào dân tộc, chợ Mường Hum không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa mà còn là nơi giao lưu, kết nối. Người già tới chợ để gặp gỡ bạn bè, nhâm nhi bát rượu ngô, kể chuyện ngày xưa. Người trẻ lại coi đây là cơ hội để tìm hiểu, làm quen. Nhiều đôi vợ chồng người Dao, người Mông đã nên duyên từ những lần gặp gỡ ở chợ.
Đối với du khách, chợ Mường Hum là một trải nghiệm đặc biệt. Dạo bước giữa những gian hàng đầy màu sắc, lắng nghe câu chuyện của những người bán hàng hay đơn giản là ngắm nhìn nụ cười thân thiện của các bà, các chị, ai cũng cảm nhận được sự ấm áp, mộc mạc và hồn hậu của con người nơi đây.
Chợ Mường Hum là nơi mà chỉ cần một lần ghé thăm, bạn sẽ nhớ mãi. Nhớ những sắc màu rực rỡ trên váy áo thổ cẩm, nhớ vị ngọt ngào của chén rượu ngô, nhớ nụ cười hiền hòa của những con người chân chất. Nơi đây không chỉ là một khu chợ, mà còn là cả một bức tranh sinh động về cuộc sống vùng cao – giản dị, mộc mạc nhưng thấm đượm tình người.
Nếu có dịp đặt chân đến Lào Cai, đừng bỏ lỡ cơ hội ghé chợ Mường Hum vào một sáng Chủ Nhật. Hãy để bản thân lạc vào thế giới của những sắc màu, âm thanh và hương vị đặc trưng nơi đây, để rồi mang về không chỉ là những món quà, mà còn cả những ký ức khó quên giữa lòng đại ngàn Tây Bắc.
