Khi màn đêm buông xuống, nhịp sống tại vùng đất cực Nam Tổ quốc không hề chậm lại mà trái lại, sôi động hơn bao giờ hết với hệ thống chợ đêm đa dạng, mang đậm bản sắc văn hóa và ẩm thực đặc trưng của miền đất mũi. Chợ đêm Cà Mau không chỉ đơn thuần là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa, mà còn là không gian văn hóa sống động, nơi giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, kết nối giữa đất liền và sông nước.
Từ chợ nổi truyền thống đến khu ẩm thực hiện đại
Theo ghi chép từ "Gia Định Thành Thông Chí" của Trịnh Hoài Đức, tiền thân của chợ đêm Cà Mau là những phiên chợ nổi trên sông Tam Giang, Ông Đốc từ thế kỷ XVIII. Vào thời điểm đó, người dân chủ yếu trao đổi hàng hóa trên xuồng, ghe do địa hình sông nước chiếm ưu thế.
Đến thời Pháp thuộc, khi công cuộc quy hoạch đô thị bắt đầu được triển khai, các phiên chợ dần "lên bờ", hình thành nên chợ Phường 2, Phường 4 – tiền thân của các khu chợ đêm sầm uất ngày nay.
Năm 2010 đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi thành phố Cà Mau được công nhận là đô thị loại II. Kể từ đó, hàng loạt dự án phát triển hạ tầng đã được triển khai, thúc đẩy sự mở rộng và phát triển của chợ đêm. Năm 2015, chợ đêm Phường 7 được nâng cấp thành chợ đầu mối thủy sản, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân và du khách.
Đặc biệt, năm 2022 đánh dấu một cột mốc quan trọng với việc khánh thành Khu ẩm thực đêm với 28 gian hàng cạnh Quảng trường Trung tâm Hội nghị tỉnh. Sự kiện này thể hiện rõ chiến lược phát triển kinh tế đêm của tỉnh Cà Mau, hướng tới mục tiêu trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch ĐBSCL.
Hệ thống chợ đêm đa dạng
Hiện nay, hệ thống chợ đêm Cà Mau tập trung chủ yếu tại trung tâm thành phố, với nhiều điểm nhấn đặc sắc:
Khu ẩm thực đêm TP Cà Mau nằm cạnh Quảng trường Trung tâm Hội nghị tỉnh, quy tụ 28 gian hàng hoạt động từ 17:00 đến 24:00, chủ yếu phục vụ hải sản tươi sống với không gian thoáng đãng, hiện đại.
Chợ đêm Phường 7 tọa lạc ven sông, vẫn giữ nguyên nét đặc trưng "bến trên dưới thuyền" của miền sông nước. Nơi đây nổi tiếng với sự đa dạng về nông sản và thủy sản từ vùng mặn - ngọt.
Chợ đêm Phường 8 nằm gần cảng cá, tập trung chủ yếu vào hoạt động buôn bán thủy sản đánh bắt ban đêm, mang lại nguồn hàng tươi sống cho người dân và du khách.
Khu phố ẩm thực Phường 9 dọc theo đường Phan Ngọc Hiển với hàng loạt quán cá lóc nướng thu hút đông đảo thực khách thưởng thức đặc sản địa phương.
Điểm thuận lợi là khoảng cách giữa các khu chợ chỉ trong bán kính 3–5 km, tạo thành mạng lưới liên kết thuận tiện cho việc tham quan, mua sắm và thưởng thức ẩm thực.
Không gian đặc trưng miền sông nước
Khác với chợ nổi Gành Hào hoạt động chủ yếu vào ban ngày, chợ đêm Cà Mau mang đậm tính đô thị nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của vùng sông nước.
Về kiến trúc, các gian hàng được thiết kế bài bản, có mái che và hệ thống chiếu sáng hiện đại, đặc biệt là tại khu ẩm thực cạnh Quảng trường. Việc di chuyển cũng vô cùng thuận tiện khi du khách có thể dễ dàng tới các khu chợ bằng xe máy hoặc taxi do nằm trong nội ô thành phố.
Tuy nhiên, khu vực chợ Phường 7 ven sông vẫn giữ nguyên nét "trên bến dưới thuyền" đặc trưng của miền Tây Nam Bộ. Tại đây, du khách có thể kết hợp đi thuyền tham quan, mua sắm và thưởng thức ẩm thực trên sông, tạo nên trải nghiệm độc đáo khó quên.
Thiên đường hải sản và đặc sản miền Tây
Với lợi thế địa lý giáp biển, chợ đêm Cà Mau nổi tiếng là thiên đường của hải sản tươi sống và đặc sản địa phương.
Cua Năm Căn là đặc sản nổi tiếng của Cà Mau với thịt chắc, gạch vàng ươm, giá dao động từ 250.000–400.000 đồng/kg tùy kích cỡ. ba khía muối - đặc sản của vùng Rạch Gốc, được chế biến theo phương pháp truyền thống và thường được dùng để chấm với cơm nóng hoặc cuốn bánh tráng.
Tôm khô phơi tự nhiên không chất bảo quản, bán chủ yếu tại chợ đêm Phường 8 với giá từ 500.000–700.000 đồng/kg. Cá thòi lòi đánh bắt từ rừng ngập mặn, thường được chế biến thành món nướng hoặc rang muối đậm đà hương vị.
Ngoài hải sản, chợ đêm Cà Mau còn cung cấp đa dạng nông sản địa phương như quýt hồng Lai Vung trồng tại huyện Thới Bình với vị ngọt thanh, giá từ 20.000–30.000 đồng/kg và mật ong rừng U Minh khai thác từ rừng tràm, được bán trong chai thủy tinh với giá khoảng 150.000 đồng/lít.
Đồ thủ công mỹ nghệ cũng là mặt hàng không thể bỏ qua tại chợ đêm Cà Mau, đặc biệt là chiếu lác Cà Mau được dệt thủ công từ cây lác với hoa văn độc đáo, giá từ 200.000–300.000 đồng/chiếc, và các sản phẩm Tượng Gỗ Đước chạm khắc hình chim, cá, mang đậm dấu ấn rừng U Minh.
Ẩm thực đường phố đa dạng
Khí hậu se lạnh vào ban đêm khiến các món nướng trở thành lựa chọn lý tưởng tại chợ đêm Cà Mau.
Cá lóc nướng trui ướp sả ớt, nướng trên than hồng, ăn kèm bún và rau rừng, giá chỉ 50.000 đồng/suất. Mực nướng sa tế tẩm gia vị cay nồng đặc trưng với giá 70.000 đồng/con. Ốc len nướng mỡ hành phổ biến tại quán Ốc Bươu trong khu ẩm thực đêm, với sản lượng tiêu thụ lên đến hơn 100 suất mỗi đêm.
Các món đậm chất miền Tây cũng không thể thiếu như lẩu cá kèo nấu với me chua, rau đắng với giá 150.000 đồng/nồi nhỏ, hay bánh tằm nghêu làm từ bột gạo, chan nước nghêu ngọt thanh, chỉ 20.000 đồng/tô.
Đồ uống đặc biệt như rượu trái giác ngâm từ trái giác rừng U Minh với vị chát dịu, giá 50.000 đồng/ly, và sâm dứa pha chế từ dứa, sâm đất và mật ong, có tác dụng giải nhiệt hiệu quả, giá 15.000 đồng/ly cũng là những thức uống đặc trưng không nên bỏ lỡ.
Kinh nghiệm mua sắm tại chợ đêm Cà Mau
Để có trải nghiệm trọn vẹn tại chợ đêm Cà Mau, du khách cần lưu ý một số bí quyết chọn hàng chất lượng.
Đối với hải sản tươi sống, nên kiểm tra mắt cá (trong suốt), mang đỏ tươi, thân săn chắc và tránh mua cá ươn tại các sạp gần bờ đường. Khi mua đặc sản muối Ba Khía, nên chọn hũ có nước muối trong, ba khía nằm sát nhau với giá chuẩn từ 100.000–150.000 đồng/hũ 1kg.
Về vấn đề mặc cả và thanh toán, du khách có thể áp dụng mặc cả với các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, có thể giảm được 10–20% giá ban đầu nếu mua số lượng lớn. Hiện nay, khoảng 60% gian hàng tại chợ đêm Cà Mau chấp nhận thanh toán qua ví điện tử mang lại sự tiện lợi cho cả khách trong nước và quốc tế.
Chợ đêm Cà Mau không chỉ là nơi lưu giữ hồn cốt văn hóa sông nước mà còn đang từng bước trở thành động lực kinh tế - du lịch quan trọng của tỉnh. Sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, giữa chợ nổi và chợ bờ tạo nên bản sắc riêng cho chợ đêm Cà Mau. Mỗi góc chợ đều kể một câu chuyện riêng về vùng đất và con người nơi đây, từ những món ăn đậm đà hương vị đến không gian văn hóa đặc trưng, tất cả đều góp phần tạo nên bức tranh sinh động về đời sống, văn hóa và ẩm thực của vùng đất cực Nam Tổ quốc.
Nếu có dịp đến Cà Mau, đừng quên dành một buổi tối để khám phá và trải nghiệm không gian đặc biệt này, nơi mà nhịp sống về đêm sôi động không kém gì ban ngày và mỗi góc phố đều mang một hương vị riêng của miền đất mũi.
