Khi con nước bắt đầu rút, chợ nông sản Thạnh Hóa (Long An) trở thành điểm tập trung sầm uất, được mệnh danh là khu chợ chim trời lớn nhất miền Tây. Nếu hình dung về một khu chợ quy mô hoành tráng, thiết kế theo mô hình sinh thái hài hòa với thiên nhiên, nhiều người sẽ không khỏi bất ngờ khi tận mắt chứng kiến thực tế. Tuy nhiên, chính nét độc đáo riêng biệt của khu chợ này khiến ai từng đặt chân đến đều khó quên.
Đa dạng các loại nông sản
Những năm trước, sản lượng nông sản ở miền Tây rất dồi dào, đặc biệt vào mùa nước nổi. Khoai, củ, trái cây không chỉ bày bán trong chợ mà còn tràn ra lề đường, thu hút sự chú ý của khách thập phương. Nhìn thấy người khác buôn bán thuận lợi, nhiều người cũng bắt đầu làm theo. Dần dà, trên Quốc lộ 62 hình thành một tuyến đường chuyên bán nông sản. Tuy nhiên, hoạt động này khiến vấn đề an toàn giao thông và trật tự xã hội trở nên phức tạp. Vì thế, chính quyền địa phương quyết định lập ra khu chợ nông sản để quản lý tập trung, tạo nên một nét đặc trưng cho vùng này.
Khoảng 8 giờ sáng, chợ vẫn còn thưa thớt, người bán tranh thủ sắp xếp hàng hóa để chuẩn bị đón khách. Các loại nông sản như khoai ngọt, khoai mì, củ sắn, củ năng, ấu, ngó sen… được chất thành đống dưới đất. Từ 9 giờ trở đi, lượng khách ghé đến ngày một đông. Những người nội trợ thường xuyên hỏi giá rồi kỳ kèo bớt một chút. Do phần lớn nông sản đến từ các nhà vườn trong và ngoài huyện nên hàng hóa luôn tươi mới với mức giá dao động từ 20.000 đến 35.000 đồng/kg, tùy loại. Tuy nhiên, khách phải mua theo phần có sẵn chứ không được lựa chọn từng củ, bởi theo người bán, nếu ai cũng chọn hàng đẹp thì những phần còn lại sẽ khó tiêu thụ, thậm chí phải bỏ đi vào ngày hôm sau.
Sau khi mua một ít khoai làm quà, chúng tôi tiếp tục dạo quanh khu chợ. Dù được gọi là “khu chợ” cho hoành tráng, thực chất nơi này chỉ là một dãy kios dài khoảng 200m nằm sát quốc lộ. Điểm thú vị là các gian hàng không chỉ bày bán nông sản mà còn có đủ loại đặc sản miền Tây như tương, chao, đường thốt nốt, bánh tráng, kẹo dừa…
Đủ các loài chim trời
Dù khu nông sản từng là mặt hàng chủ lực, nhưng hiện tại, các loại chim trời và động vật hoang dã mới là yếu tố thu hút chính, tạo nên danh tiếng cho chợ nông sản Thạnh Hóa. Mỗi khi đi ngang qua đây, nhiều người không quên dừng lại mua một ít cúm núm hay cu đất về làm mồi nhậu. Nếu ở những khu chợ khác, việc tìm mua những loại chim trời này không dễ dàng thì tại đây, chúng được bày bán phổ biến.
Trong khu vực này, phần lớn khách hàng là nam giới. Những ai không am hiểu về các loại chim chắc hẳn sẽ ngỡ ngàng trước sự phong phú của mặt hàng: cu đất, gà nước, điêng điểng, cu gáy, le le, cò, cúm núm, vạc, dồng dộc… Ngoài ra, còn có rắn, chuột, lươn, thậm chí cả chim kiểng. Dù mùa nước nổi đã kết thúc và nguồn động vật thiên nhiên ngày càng khan hiếm, nhưng lượng hàng ở chợ vẫn luôn dồi dào. Theo lời một người bán, nguồn hàng chủ yếu đến từ các tỉnh lân cận, đặc biệt là từ Campuchia. Mỗi ngày, khu chợ tiêu thụ hàng chục ký gia cầm, chuyện này không có gì lạ!
Phong cách chào hàng niềm nở của tiểu thương giúp khách dễ dàng chọn mua. Giá cả linh động, từ vài chục ngàn đồng/con nếu mua lẻ, đến vài trăm ngàn đồng nếu mua theo ký hoặc số lượng lớn. Sau khi mua, nếu khách có nhu cầu, người bán sẽ hỗ trợ vặt lông, làm sạch sơ bộ để tiện vận chuyển đường xa. Những đứa trẻ ở khu chợ này đã quá quen với cảnh mua bán, chúng cầm chim sống, bắt bỏ vào lồng một cách tự nhiên, không chút sợ hãi.
Có thể nói, chợ nông sản Thạnh Hóa đã trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều thực khách. Tuy nhiên, vấn đề đáng lo ngại là không ít loài động vật hoang dã, thậm chí quý hiếm, cũng bị bày bán tại đây. Dù cơ quan chức năng đôi lúc có kiểm tra và xử lý, nhưng việc kiểm soát vẫn chưa chặt chẽ. Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Long An, các loài chim trời xuất hiện tại chợ không thuộc danh mục động vật quý hiếm theo Nghị định số 32/2006/NĐ-CP và Thông tư số 47/2012 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Vì thế, rất khó để áp dụng chế tài xử phạt. Mặt khác, nguồn gốc của chim trời tại chợ Thạnh Hóa vẫn chưa được xác định rõ ràng, cũng như phương thức săn bắt của người cung cấp.
Trước thực trạng này, UBND tỉnh Long An đã nhiều lần yêu cầu UBND huyện Thạnh Hóa chấn chỉnh hoạt động của khu chợ, đồng thời tuyên truyền vận động người dân không mua bán chim trời nhằm hạn chế nguy cơ dịch bệnh và tránh gây phản cảm. Tuy nhiên, khi nhu cầu vẫn còn, nguồn cung chắc chắn sẽ tiếp tục tồn tại. Chỉ hy vọng rằng, lòng tham của con người không đẩy những loài chim trời này đến bờ tuyệt chủng…
