Với nhiều người thuộc thế hệ 8X - 9X, sinh ra và lớn lên ở những vùng núi cao phía Bắc nước ta không còn xa lạ với củ dong riềng đỏ. Loại củ này có tên khoa học là Canna indica, thuộc họ dong (Cannaceae). Đây là một loài cây thân thảo lâu năm, có chiều cao từ 1,5 - 2m, với lá to và hoa màu đỏ hoặc cam. Cây dong riềng thường mọc ở những vùng đất cao, sườn đồi và thích hợp với khí hậu ôn đới ẩm.
Phần củ là bộ phận được sử dụng nhiều nhất của cây dong riềng đỏ, chứa nhiều tinh bột, chất xơ, cùng các loại vitamin và khoáng chất như kali, canxi, magie. Với khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, cây dong riềng dễ phát triển, không cần phải tốn công chăm bón vẫn đem lại thu nhập.
Dong riềng đỏ được ví như "báu vật" dưới đất, trước gắn với người nghèo nay thành đặc sản có hương vị lạ ở thành phố
Củ dong riềng đỏ có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, phù hợp với cả những bữa ăn dân dã. Một trong những món ăn truyền thống từ củ dong riềng đỏ là bánh dong. Sau khi củ được xay nhuyễn để lấy bột, bột dong sẽ được sử dụng làm bánh với nhân đậu xanh hoặc thịt. Bánh dong có vị dẻo, mềm và thơm ngon, thường được ăn kèm với mật ong hoặc đường.
Củ dong riềng đỏ có thể được luộc chín để ăn giống như khoai sọ, khoai lang, vừa bổ dưỡng vừa ngon miệng. Ngoài ra, nướng củ dong riềng đỏ cũng là cách thưởng thức phổ biến, giúp giữ lại hương vị ngọt tự nhiên của củ. Đây là những món ăn quen thuộc của thế hệ 8X - 9X vào những năm tháng tuổi thơ, khi cuộc sống còn khó khăn.
Từng là món ăn của những gia đình nghèo, củ dong riềng đỏ giờ đây được người tiêu dùng đánh giá cao vì những lợi ích sức khỏe và giá trị dinh dưỡng.
Dong riềng đỏ dễ trồng, đến mùa cho củ sai trĩu
Trong vài năm gần đây, củ dong riềng đỏ trở thành đặc sản được người thành phố ưa chuộng, giá bán dao động từ 30.000 - 450.000 đồng/kg. Đến mùa, chúng được bán ở trên chợ mạng hay các chợ truyền thống.
Tại Cao Bằng, nhiều hộ gia đình đã tận dụng điều kiện tự nhiên để trồng và phát triển cây dong riềng đỏ, từ đó tạo ra nguồn thu nhập ổn định. Các huyện như Quảng Uyên, Trà Lĩnh và Trùng Khánh nổi tiếng là những vùng trồng dong riềng đỏ với diện tích lớn, cung cấp sản lượng dồi dào cho thị trường trong nước.
Củ dong riêng đỏ có nhiều bột, bùi bùi, thơm ngọt, phù hợp cho những ngày Hà Nội se lạnh
Một số hợp tác xã tại Cao Bằng đã tổ chức sản xuất quy mô lớn, áp dụng khoa học kỹ thuật để tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Nhờ vậy, nhiều nông dân đã vươn lên làm giàu từ việc trồng và chế biến củ dong riềng đỏ.
Đặc biệt, từ lâu dong riềng đỏ đã được ứng dụng trong nghề làm miến dong ở xóm Phia Đén, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Loại miến dong từ củ dong riềng đỏ có sợi miến dai, còn nguyên chất ngọt của củ dong đặc trưng cùng nguồn nước của suối nguồn mát lạnh, với kỹ thuật chế biến cổ truyền, không có chất bảo quản, chất làm trắng, nên rất được đón nhận trên thị trường.
