Bò tái kiến đốt là đặc sản nức tiếng của vùng đất Tam Đảo, Vĩnh Phúc. Theo chị Quỳnh Anh – chủ một nhà hàng ở Tam Đảo cho biết, sở dĩ đặc sản này có tên gọi lạ tai như vậy là bởi thịt bò được làm tái bằng cách cho kiến đốt.
Để món ăn chuẩn vị, đạt độ thơm ngon, người dân địa phương cần tuyển chọn kỹ nguyên liệu và sơ chế đúng cách. Theo đó, thịt được lấy từ những con bò mới mổ, còn nóng, có độ dẻo.
Sau đó, người ta cắt thịt bò thành từng tảng to, dày khoảng 1-2cm rồi đem treo lên các cành cây ở gần tổ kiến rừng. “Người ta sẽ dùng cây chọc cho kiến trong tổ bung ra, bu kín miếng thịt. Thịt càng thơm, nóng hổi, càng kích thích kiến đốt nhiều.
Tùy điều kiện và sở thích mỗi người, thay vì treo trên cây, người ta có thể đặt thịt trong cái thau, chậu lớn rồi lấy tổ kiến xuống để đốt”, chị Quỳnh Anh nói.
Năm 2022, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam - Hội Kỷ lục gia Việt Nam đã công nhận bò tái kiến đốt của Vĩnh Phúc lọt Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam. Ảnh: Đặc sản Vĩnh Phúc
Theo nữ chủ quán, để làm bò tái kiến đốt đúng vị mong muốn, người dân Tam Đảo thường chọn kiến rừng và chỉ sử dụng các tổ kiến ở trên cây, vừa đảm bảo an toàn vệ sinh, vừa giúp món ăn có hương vị đặc trưng, hấp dẫn.
Mỗi loại kiến khi đốt sẽ tạo cho món ăn một hương vị thơm ngon riêng. Ví dụ, kiến vống đen tạo mùi thơm hơi hắc, kiến vống đỏ làm dậy vị chua chua, kiến bò nhọt mang đến vị cay hay kiến ngạt có mùi thơm như cà cuống.
“Để món ăn có hương vị phong phú, người dân Tam Đảo còn treo thịt bò ở nhiều tổ kiến khác nhau. Kiến càng hung dữ, đốt càng khỏe thì miếng thịt càng thơm ngon”, nữ chủ quán chia sẻ thêm.
Người sành ăn sẽ cảm nhận được sự khác biệt trong hương vị món bò tái được tạo nên bởi mỗi loại kiến. Ảnh: @bep_nho_mymy
Sau khi kiến đốt xong, người ta sẽ mang miếng thịt bò rửa qua lớp nước muối loãng, để ráo rồi đem nướng trên bếp than hồng.
Khi nướng, cần nhanh tay lật đều 2 mặt cho hơi nóng thấm vào từng thớ thịt. Miếng thịt bò sẽ săn lại, chảy nước xèo xèo, tỏa mùi thơm nức, kích thích cả thị giác, vị giác lẫn khứu giác.
Chị Quỳnh Anh cho hay, miếng thịt được coi là đạt chuẩn khi chín tái vừa tới, lớp thịt bên ngoài hơi xém cạnh, còn bên trong thịt ngả hồng, có độ mọng và mềm.
Khi thưởng thức, người ta thái thịt thành các miếng nhỏ rồi bày lên đĩa, kết hợp cùng một số nguyên liệu kèm theo như rau ngổ, khế chua, chuối xanh… và đặc biệt không thể thiếu nước tương.
Loại nước chấm đặc trưng của món bò tái kiến đốt ở Tam Đảo được làm từ ngô và đậu tương, pha thêm chút đường và gừng thái sợi.
Ngoài thưởng thức ở dạng tươi, đặc sản bò tái kiến đốt ở Tam Đảo còn được chế biến thành dạng khô để thuận tiện đóng gói và vận chuyển tới các tỉnh thành khác. Ảnh: Nhà hàng Thiên Cầm
Khi ăn, thực khách đặt miếng thịt bò trên rau sống, thêm nguyên liệu tùy ý rồi cuộn lại, chấm vào nước tương. Món ăn được nhận xét là có vị ngon lạ, thơm mùi thịt và kiến, xen lẫn chút vị chát, chua, ngọt của các gia vị kèm theo.
Nếu có dịp tới Tam Đảo, du khách có thể tìm và thưởng thức món bò tái kiến đốt tại một số nhà hàng địa phương với giá khoảng 150.000 – 200.000 đồng/đĩa, đủ cho 2 người thưởng thức.
