Chợ Phương Cựu tọa lạc tại xã Phương Hải, huyện Ninh Hải, cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 15 km về phía đông bắc. Đây là khu vực nổi tiếng với cánh đồng muối Phương Cựu - một trong những vựa muối lớn nhất miền Trung Việt Nam, nơi bao thế hệ ngư dân vừa đánh bắt hải sản vừa duy trì nghề làm muối truyền thống.
Vị trí địa lý của chợ có thể nói là "độc nhất vô nhị" khi nằm trong quần thể kinh tế - văn hóa đặc sắc của địa phương: phía đông giáp biển với những ruộng muối trắng xóa, phía tây là dãy núi Chà Bang hùng vĩ. Khung cảnh hài hòa giữa núi, biển và đồng muối đã tạo nên một bối cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp cho khu chợ quê này.
Theo những tư liệu địa phương, chợ Phương Cựu hình thành từ nhu cầu trao đổi hàng hóa của cư dân làm muối và ngư dân ven biển. Ban đầu, đây chỉ là khu chợ nhỏ, họp theo phiên vào những ngày cuối tuần. Theo thời gian, cùng với sự phát triển của nghề muối và ngành du lịch địa phương, chợ dần mở rộng quy mô, trở thành điểm mua sắm thường xuyên của người dân và điểm đến thú vị cho du khách.
Đa dạng hàng hóa với mức giá siêu rẻ
Danh hiệu "chợ rẻ nhất Ninh Thuận" của Chợ Phương Cựu không phải là lời đồn vô căn cứ. Nhiều video review trực tiếp tại chợ được đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, đã chứng minh mức giá các mặt hàng ở đây thực sự thấp hơn nhiều so với các chợ trung tâm hoặc chợ du lịch khác tại Ninh Thuận và các tỉnh lân cận.
Các mặt hàng tại Chợ Phương Cựu vô cùng phong phú, từ nông sản địa phương đến hải sản tươi sống và khô, cùng nhiều mặt hàng tiêu dùng thiết yếu. Đáng chú ý, mức giá chỉ bằng 1/3 đến 1/2 so với chợ thành phố, phù hợp với túi tiền của cả người dân địa phương và du khách.
Nông sản địa phương tại chợ bao gồm tỏi Lý Sơn thơm nồng, hành tím Ninh Thuận nổi tiếng, nho ba màu đặc trưng của vùng đất này (xanh, đỏ, đen), và các loại rau củ vùng cát như dưa hấu, bí đỏ. Đây là những sản phẩm được trồng trọt tại chính vùng đất Ninh Thuận hoặc các vùng lân cận, đảm bảo độ tươi ngon và giá thành hợp lý.
Hải sản tại Chợ Phương Cựu cũng là điểm nhấn không thể bỏ qua với đủ loại từ tươi sống đến chế biến sẵn như mực một nắng, cá cơm khô, tôm khô. Đặc biệt, muối hạt - sản phẩm chủ lực của vùng - được bày bán với nhiều loại khác nhau, từ muối biển nguyên chất đến các loại muối pha trộn gia vị.
Bên cạnh đó, các mặt hàng tiêu dùng như quần áo, giày dép, đồ gia dụng cũng được bày bán với giá cực kỳ phải chăng, tạo điều kiện cho người dân địa phương mua sắm đủ mọi nhu yếu phẩm trong một chuyến đi chợ.
Thiên đường ẩm thực đường phố
Không chỉ là nơi mua sắm, Chợ Phương Cựu còn là thiên đường ẩm thực với những món ăn đường phố đậm chất miền Trung, giá cả bình dân nhưng hương vị đậm đà, khó quên.
Bánh căn Phan Rang là một trong những món ăn được nhiều du khách tìm kiếm khi đến đây. Món bánh được chế biến tại chỗ với nhân tôm, mực tươi, ăn kèm nước mắm ớt tỏi, tạo nên hương vị đặc trưng của vùng biển Ninh Thuận.
Bánh xèo hải sản cũng là một lựa chọn hấp dẫn với lớp vỏ giòn rụm, nhân đầy ắp tôm, mực, giá đỗ. Điều đáng ngạc nhiên là món ăn thơm ngon này chỉ có giá từ 15.000-20.000 đồng, rẻ đến khó tin so với mặt bằng giá các chợ khác.
Một đặc sản không thể không nhắc đến là muối ớt Phương Cựu - hỗn hợp muối biển tinh khiết và ớt xiêm xanh, thường được sử dụng để chấm trái cây hoặc ướp thịt nướng. Đây là sản phẩm kết tinh từ nghề làm muối truyền thống của địa phương, mang đậm bản sắc ẩm thực vùng biển.
Khu vực ẩm thực tại chợ thường tập trung ở trung tâm, nơi du khách có thể vừa thưởng thức các món ngon vừa ngắm nhìn nhịp sống sôi động của khu chợ quê, tạo nên trải nghiệm ẩm thực độc đáo khó quên.
Kinh nghiệm mua sắm đặc sản
Để có trải nghiệm mua sắm tốt nhất tại Chợ Phương Cựu, thời điểm lý tưởng là từ 6:00 đến 9:00 sáng. Đây là lúc chợ nhộn nhịp nhất, khi người dân địa phương đổ về mua đồ tươi sống và du khách bắt đầu hành trình khám phá. Tuy nhiên, nếu muốn tránh đông đúc, du khách có thể đến sau 10:00, mặc dù lưu ý rằng một số mặt hàng tươi có thể đã bán hết.
Khi mua sắm các đặc sản địa phương, có một số bí quyết đáng lưu ý. Đối với muối biển, nên chọn loại hạt trắng, khô ráo, không vón cục, có mùi thơm tự nhiên. Muối Phương Cựu thường được đóng gói trong túi vải để giữ chất lượng, đây cũng là một dấu hiệu để nhận biết sản phẩm chính gốc.
Với hải sản khô, nên ưu tiên sản phẩm có màu sắc tự nhiên, không ám mùi hóa chất. Cá cơm khô ngon thường có thân mềm, không bị gãy vụn, giữ được độ đàn hồi nhất định.
Nho - đặc sản nổi tiếng của Ninh Thuận - nên được mua vào vụ thu hoạch chính (tháng 3-4). Khi chọn nho, hãy lưu ý chọn chùm có quả đều, vỏ căng bóng, cuống còn tươi để đảm bảo độ ngọt và mọng nước của trái.
Những trải nghiệm độc đáo tại chợ Phương Cựu
Đến với Chợ Phương Cựu, ngoài việc mua sắm, du khách còn có thể tham gia vào nhiều hoạt động thú vị, tạo nên những trải nghiệm khó quên.
Mặc cả kiểu địa phương là một phần không thể thiếu trong văn hóa chợ quê. Mặc dù người bán hàng tại chợ thường niêm yết giá, nhưng du khách vẫn có thể trả giá, đặc biệt khi mua số lượng lớn. Một mẹo nhỏ là nên đi cùng người địa phương để được hỗ trợ thương lượng, tránh bị "hớ" giá.
Thưởng thức ẩm thực đường phố ngay tại các gian hàng trong chợ cũng là một trải nghiệm đáng nhớ. Khu vực ăn uống thường tập trung ở trung tâm chợ, nơi du khách có thể vừa ăn vừa ngắm nhìn nhịp sống sôi động của người dân địa phương.
Chợ Phương Cựu với những sạp hàng nhiều màu sắc, kết hợp ánh nắng vàng rực của vùng đất nắng gió Ninh Thuận, tạo nên background "sống ảo" tuyệt đẹp cho những ai yêu thích nhiếp ảnh và check-in.
Lưu ý khi tham quan chợ
Khi đến tham quan và mua sắm tại Chợ Phương Cựu, du khách cần lưu ý một số điểm để có trải nghiệm tốt nhất.
Thứ nhất, do thời tiết Ninh Thuận nắng nóng quanh năm, du khách nên mang theo nón, kem chống nắng và nước uống để bảo vệ sức khỏe. Chợ quê thường không có hệ thống điều hòa không khí như các trung tâm thương mại, vì vậy việc chủ động phòng tránh nắng nóng là rất cần thiết.
Thứ hai, hầu hết các gian hàng tại chợ không chấp nhận thanh toán bằng thẻ hoặc ví điện tử, vì vậy du khách nên chuẩn bị đủ tiền mặt để mua sắm thuận tiện.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, du khách nên tôn trọng văn hóa địa phương bằng cách hỏi giá trước khi chụp ảnh các sạp hàng và tránh mặc cả quá mức. Đây không chỉ là biểu hiện của sự tôn trọng mà còn giúp duy trì mối quan hệ tốt đẹp giữa du khách và người dân địa phương.
Với mức giá "không thể rẻ hơn" và không gian đậm chất dân dã, Chợ Phương Cựu đã và đang là điểm đến không thể bỏ qua cho du khách khi đến với Ninh Thuận. Đây không chỉ là nơi mua sắm mà còn là cơ hội để du khách hòa mình vào cuộc sống thường nhật của người dân địa phương, cảm nhận sự giản dị và sức sống mãnh liệt của cộng đồng nơi đây.
Những nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa chợ quê sẽ giúp Chợ Phương Cựu tiếp tục giữ vững vị thế là điểm đến hấp dẫn, mang đến cho du khách những trải nghiệm trọn vẹn về "chất riêng" của vùng đất nắng gió Ninh Thuận.
