Tại Việt Nam, cây thanh mai (hay còn gọi là cây dâu rừng, dâu rượu) thường mọc ở bìa rừng, dọc theo ven suối hay trên các khu vực đồi núi.
Chúng xuất hiện tại nhiều địa phương, trải dài từ miền Bắc đến miền Trung như Yên Bái, Lạng Sơn, Lào Cai, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị…
Riêng tại Quảng Ninh, loại cây này được tìm thấy chủ yếu ở các huyện như Bình Liêu, Đầm Hà, Vân Đồn, Tiên Yên và mọc tập trung trên đồi thấp hay bãi cỏ tranh, bụi cây.
Thanh mai là cây thân gỗ, nhỏ. Cây mọc tự nhiên thường cao khoảng 8-10m, có tán rộng, quả mọc chi chít trên cành. Ảnh: Tùng Đảo
Quả thanh mai ăn được, dù kích cỡ nhỏ bằng khoảng 1-2 đầu ngón tay nhưng được người dân yêu thích vì vị chua chua ngọt ngọt lạ miệng, mùi thơm đặc trưng.
Vài năm gần đây, loại quả này được nhiều người biết đến hơn, dần trở thành đặc sản “trời ban” hút khách thập phương tìm mua và thưởng thức.
Quả thanh mai lúc non có màu vàng nhạt hoặc ngả cam nhưng khi chín sẽ chuyển sang màu đỏ mọng hoặc tím sẫm. Ảnh: Cuộc sống Cần Thơ - Hậu Giang
Chị Nguyễn Loan (ở Vân Đồn, Quảng Ninh) cho biết, ngoài khai thác từ tự nhiên, người dân ở một số nơi còn trồng thành công cây thanh mai. Cứ đến mùa, họ lại tất bật thu hoạch quả chín.
“Mùa quả thanh mai thường bắt đầu từ khoảng tháng 4 và kéo dài 2-3 tháng. Tùy điều kiện thời tiết và thổ nhưỡng từng vùng mà thời điểm thu hoạch loại quả này có thể sớm hoặc muộn hơn”, chị cho hay.
Theo người phụ nữ này, quả thanh mai khá mọng nước nên khi hái phải nhẹ nhàng để tránh bị dập nát. Bà con thường thu hoạch quả này vào ngày nắng vì khi trời mưa, quả có thể bị ngấm nước, làm giảm vị ngọt.
Món siro chế biến từ quả thanh mai có màu sắc và hương vị hấp dẫn, là thức uống giải nhiệt được ưa chuộng trong mùa hè. Ảnh: Nguyễn Thị Hảo
“Ngoài sử dụng ngay như nhiều loại trái cây quen thuộc khác, quả thanh mai còn được chế biến thành mứt, siro, ô mai, nước giải khát… vì có vị ngọt như dâu tây, xen lẫn chút chua dịu, thanh mát đặc trưng”, chị Loan nói thêm.
Tùy từng nơi, từng thời điểm và kích cỡ mà quả thanh mai được rao bán với giá 60.000-100.000 đồng/kg.
